Izotretynoina na trądzik - co trzeba wiedzieć?

Trądzik to nie tylko problem osób młodych i okresu dojrzewania. Niestety, nie zawsze też stanowi problem o charakterze przejściowym. Czasem staje się kłopotem niezależnie od wieku. Zawsze zaburza komfort i samoocenę osób, które dotyka, zwłaszcza te przykładające największa wagę do swojego wyglądu i dbające o swoją cerę. Dlatego kosmetologia i medycyna koncentrując się na tym problemie rozwinęła szereg specjalistycznych metod walki z trądzikiem. Jednym ze związków chemicznych stosowanych do leczenia zmian tego rodzaju jest izotretynoina, substancja czynna występująca w kilku dostępnych w Polsce preparatach leczniczych. Co powinnaś o niej wiedzieć i kiedy jej zastosowanie może okazać się właściwym krokiem do uzyskania zdrowej skóry? Te i powiązane kwestie omawiamy w artykule. 

Izotretynoina to lek na trądzik, po który sięga się w sytuacji, gdy inne środki nie pomagają lub nie przynoszą pożądanych rezultatów. Zazwyczaj lekarze zalecają, by przed sięgnięciem po preparaty z tą substancją wypróbować innego rodzaju leki, które mogą wspierać w działaniu nowoczesne kosmetyki na trądzik.

Skąd ta ostrożność? Produkty lecznicze z izotretynoiną jak dotychczas, w każdym kraju Unii Europejskiej wydawane są wyłącznie na receptę. Wynika to z faktu, że ich najważniejszy składnik, mający wysoką skuteczność, jest substancją dość silnie działającą, a powodzenie i bezpieczeństwo kuracji zależy od przestrzegania zaleceń lekarskich i bezwzględnego stosowania się do treści ulotki. Izotretynoina jako lek na trądzik jest zatem produktem leczniczym, do którego możemy podchodzić z nadzieją, ale też rozwagą. Jej niewłaściwe stosowanie może negatywnie wpłynąć na organizm i zamiast korzystnych efektów, przynieść problemy. Izotretynoina na trądzik zawsze powinna być stosowana pod nadzorem lekarskim i, wyłącznie w przypadku, kiedy lekarz uzna to za stosowne. Izotretynoina zarezerwowana jest do leczenia wyjątkowo ciężkich postaci trądziku (grożącego pojawieniem się blizn, skupionego czy przyjmującego postać guzków), który nie reaguje na inne, łagodniejsze, środki. Zawsze jednak trzeba pamiętać o zachowaniu środków ostrożności. O nich, podobnie jak o możliwych skutkach ubocznych stosowania izotretynoiny, powiemy w osobnym miejscu pod koniec artykułu. Teraz poznajmy nieco lepiej charakter tej substancji. 

Co to jest izotretynoina? Jak już wspominaliśmy, jest substancją aktywną stanowiącą składnik silnych leków wykorzystywanych do walki z trądzikiem. Przyjrzyjmy się jednak jej właściwościom chemicznym. Izotretynoina jest związkiem organicznym będącym pochodną witaminy A. Izotretynoina, to retinoid pierwszej generacji. Wyróżnia się kilka generacji pochodnych witaminy A czyli - retinoidów. Pierwsza obejmuje związki naturalne. Zalicza się tutaj retinol (długołańcuchowy alkohol stanowiący podstawową formę witaminy A),  aldehyd retinowy (retinal) oraz kwas retinowy.  

Drugą generację tworzą monoaromatyczne związki otrzymane syntetycznie, przypominające budową naturalne retinoidy (acytretyna). Trzecią generację tworzą adapalen, tazaroten i beksaroten, związki będące syntetycznymi pochodnymi poliaromatycznymi o budowie znacznie różniącej się od naturalnie występujących retinoidów, jednak działające w bardzo podobny sposób.  

Warto zaznaczyć, że w walce z trądzikiem wykorzystywane są wszystkie trzy grupy pochodnych witaminy A. Związki te spełniają wiele rozmaitych funkcji biologicznych, do których zaliczamy m.in. zapobieganie nadmiernemu rogowaceniu naskórka, wpływ na odnowę i różnicowanie się komórek naskórka, produkcję substancji zewnątrzkomórkowej, zahamowanie działania metalopreteinaz, modulację funkcji melanocytów, czy działanie antyoksydacyjne.  

Dzięki tym właściwościom znalazły one zastosowanie w produktach leczniczych wykorzystywanych w walce z trądzikiem. Leczenie tymi preparatami jest długie, ma na celu zmianę właściwości skóry, miedzy innymi ograniczenie aktywności gruczołów łojowych, a przez to zapobieganie namnażaniu się bakterii będących patogenami zmian trądzikowych.

Izotretynoina działa wiążąc się z receptorami występującymi w jądrze komórkowym. Receptory te mają połączenie z materiałem genetycznym DNA co powoduje, że wpływają bezpośrednio na transkrypcję genów i różnicowanie się komórek.  

Ekspresja receptorów retinoidowych nie jest równomierna w całym organizmie. Obecne są one jedynie w niektórych tkankach jak: naskórek, mieszki włosowe, gruczoły łojowe, czy komórki układu immunologicznego (na przykład komórki Langerhansa). Dodatkowo, ilość receptorów jest zależna od różnych czynników, jak: stan zapalny, obecność chorób, czy aktualny stan cyklu rozwojowego komórek.  

Ustaliliśmy już, że działanie izotretynoiny związane z leczeniem trądziku wynika z dobroczynnego działania retinoidów, które nie tylko wspierają podział i regenerację komórek, ale też wykazują ważne działanie antybakteryjne i udrażniające pory. Ważnym działaniem izotretynoiny na trądzik jest hamowanie wydzielania łoju i odblokowanie porów, co zapobiega gromadzeniu się wydzieliny w mieszku włosowym i rozwojowi stanu zapalnego.   

Powtórzmy, że substancja wpływa pozytywnie na procesy rogowacenia naskórka, przeciwdziała powstawaniu zaskórników oraz namnażaniu się odpowiadających za pojawianie się trądziku bakterii. Powiedzieliśmy też, że Izotretynoina, lek na trądzik, stosowana bywa w przypadku ciężkiego przebiegu różnych form tej dermatozy i nieskuteczności innych form leczenia. Musimy jednak dodać, że może być zapisywana przez lekarzy w przypadku trądziku o lżejszym przebiegu, ale w poważnym stopniu negatywnie oddziałującym na stan psychiczny chorujących. 

W Polsce nie znajdziemy niczego takiego jak ogólnodostępne kosmetyki na trądzik z izotretynoiną. Wszystkie produkty lecznicze zawierające tę substancję dostępne są wyłącznie na receptę. Zapisywane przez lekarzy produkty to zatem kapsułki z izotretynoiną na trądzik  lub żel z izotretynoiną (potocznie nazywany izotretynoiną w kremie). W każdym przypadku lekarz określa indywidualną dobową dawkę izotretynoiny, jak również łączną dawkę skumulowaną. Oznacza to, że okres leczenia jest z góry ustalony i może trwać od 4 do 6 miesięcy. Przed rozpoczęciem kolejnego cyklu konieczne może okazać się zachowanie stosowanego odstępu czasu.

Stosowanie izotretynoiny w ramach leczenia trądziku może niestety prowadzić do przesuszania się skóry. Oznacza to, że Twoja skóra podczas tej specjalistycznej terapii będzie wymagać intensywnej pielęgnacji dążącej do odzyskania utraconej równowagi. Powinnaś zatem pamiętać o jej odpowiednim nawilżeniu, łagodzeniu stanów zapalnych i kompleksowej regeneracji. 

Podstawa troski o cerę to oczywiście jej odpowiednie oczyszczanie. I tu z pomocą przychodzi Żel oczyszczający do twarzy i ciała Eucerin DermoPure zawierający skuteczną i bezpieczną formułę z 6% Amfotenzydów. To formuła stworzona dla skóry skłonnej do wyprysków i podrażnień. Sprzyja dokładnemu oczyszczeniu skóry z zanieczyszczeń, makijażu oraz nadmiaru sebum. Najlepsze efekty przynosi stosowanie żelu każdego poranka oraz wieczoru. Kosmetykiem, który świetnie współgra ze wspomnianym żelem, jest Serum Wygładzające Eucerin Hyaluron-Filler z Kwasem Hialuronowym, Kwasem Mlekowym i Kwasem Glikolowym. To wyjątkowo lekka formuła, co czyni je odpowiednią nawet dla skóry tłustej. Redukuje objawy starzenia się skóry i wygładza ją, zwężając przy tym pory.
 
Po skutecznym zakończeniu terapii trądziku z wykorzystaniem izotretynoiny na skórze niestety mogą pozostać przebarwienia pozapalne po wygojonych zmianach trądzikowych. Jakie produkty Eucerin mogą okazać się pomocne w takim przypadku? Jeśli po zakończeniu kuracji przeciwtrądzikowej nie zmagasz się poważnymi podrażnieniami skóry, postaw na Serum o potrójnym działaniu Eucerin DermoPure z Thiamidolem, Kwasem Salicylowym oraz Likochalkonem A. Jego innowacyjna formuła czyni przebarwienia pozostałe po trądziku mniej widocznymi, redukuje wypryski oraz przeciwdziała powstawaniu nowych. Zapobiega również niepożądanemu błyszczeniu się skóry. 

Kolejny produkt, który bardzo skutecznie zwalczają różnego rodzaju niedoskonałości skóry to Krem-kuracja złuszczająco-wygładzająca Eucerin DermoPure z 10% kompleksem Hydroxy (substancje pielęgnujące to Kwas Glikolowy, Salicylowy i Polihydroksykwasy). On też powinien być stosowany po zakończeniu terapii przeciwtrądzikowej, w przypadku braku podrażnień skóry. Pierwsze rezultaty zauważysz już po tygodniu stosowania. 

Mimo wyleczenia trądziku przy użyciu preparatów z izotretynoiną na skórze mogą pozostać niechciane zmiany pigmentacyjne. W takim wypadku kosmetyki na przebarwienia z opatentowanym Thiamidolem mogą pomóc zmniejszyć przebarwienia i zapobiec powstawaniu nowych. To innowacyjna formuła ceniona w walce z problemem hiperpigmentacji. W przypadku potrzeby redukcji niewielkich przebarwień, w celu nadania skórze równomiernego kolorytu spisze się również Korektor punktowy Eucerin Anti-Pigment z opatentowanym Thiamidolem. 

Wróćmy jednak do izotretynoiny dostępnej w lekach na receptę. Powtórzmy, jakie są najważniejsze efekty kuracji z użyciem tej ważnej pochodnej witaminy A. Dzięki swoim właściwościom ogranicza wydzielanie łoju i reguluje szereg procesów zachodzących w komórkach skóry. Ponadto – przeciwdziała powstawaniu zaskórników, wykazuje działanie antybakteryjne i antyseptyczne. Wszystko to ma oczywiście olbrzymie znaczenie podczas terapii antytrądzikowej. O ile jednak efekty leczenia izotretynoiną mogą być bardzo zadowalające, o tyle przypominamy, że należy stosować ją z ostrożnością i przestrzegać wszystkich rad zaufanego dermatologa. Trzeba wiedzieć, że istnieją liczne przeciwwskazania do stosowania leków na trądzik z izotretynoiną, a także potencjalne skutki uboczne kuracji. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich. 

Efekty uboczne wynikające ze stosowania izotretynoiny mogą występować niezależnie od drogi podania tej substancji – zatem zarówno w przypadku stosowania kapsułek o określonej zawartości substancji, jak i wtedy, gdy nakładamy miejscowo na zmiany żel. Oczywiście działania niepożądane mogą występować z różnym nasileniem. Na pewno w każdym przypadku warto skontaktować się z dermatologiem i wyjaśnić czy działanie niepożądane można zaakceptować, czy też należy odstawić lek. Do najczęściej występujących skutków ubocznych izotretynoiny zalicza się: 

• suchość skóry,
• suchość błon śluzowych,
• nadwrażliwość skóry i skłonność do jej podrażnienia,
• reakcje zapalne, czasami wysypkę. 

Jeśli tylko wspomniane symptomy występują w stopniu nieznacznym bądź umiarkowanym i nie utrudniają Ci funkcjonowania, ani nie wpływają bardzo negatywnie na samoocenę, nie powinnaś się niepokoić. Pomocne w złagodzeniu powyższych dolegliwości mogą okazać się oczywiście produkty pielęgnujące, nawilżające i regenerujące Eucerin.  

W niektórych przypadkach stosowanie izotretynoiny może jednak wiązać się poważniejszymi konsekwencjami zdrowotnymi. Wystąpienie ich powinno niezwłocznie skierować nas do dermatologa. Zaliczamy do nich m.in.: 

• bóle, wzdęcia brzucha, 
• bóle i zawroty głowy,
• objawy grypopodobne,
• krwiomocz,
• bóle mięśni i stawów,
• nawracające biegunki.
• pogorszenie samopoczucia i stany depresyjne. 

Kiedy pod żadnym pozorem nie wolno przyjmować leków zawierających izotretynoinę? Podczas ciąży i karmienia, a także w sytuacji kiedy kobieta stara się o dziecko. Nie należy stosować też w przypadku znanej nadwrażliwości na tę substancję lub inny składnik stosowanego preparatu, a także w przypadku stwierdzonej niewydolności wątroby, lub zaburzeń gospodarki lipidowej. Podczas rozmowy z lekarzem koniecznie musisz powiedzieć również o ewentualnych zaburzeniach psychicznych typu depresyjnego. Biorąc pod uwagę działanie retinoidów i efekty uboczne izotretynoiny, niezwykle istotne i nieodzowne jest stosowanie antykoncepcji miesiąc przed, w trakcie leczenia i przez miesiąc po jego zakończeniu. Może być ona bowiem bardzo niebezpieczna dla płodu. 

Możesz zadawać sobie pytanie: izotretynoina – czy warto stosować ten środek wobec tylu potencjalnych efektów ubocznych? Po pierwsze – to naprawdę skuteczny lek na trądzik. Po drugie – miejmy na uwadze, że decyzję o kuracji z wykorzystaniem tej substancji podejmuje nasz lekarz, i to tylko w sytuacji, gdy uzna, że jest to najlepsze dla nas rozwiązanie, a więc nie widzi ku temu istotnych przeciwwskazań. 

Izotretynoina na trądzik może zatem okazać się ratunkiem w przypadku zmian odpornych na inne formy terapii. Nie zapominaj także, że podczas kuracji Twoja skóra będzie wymagać szczególnej troski. Właściwe oczyszczenie, nawilżenie i regenerację skóry zapewnią Ci opisane w tym artykule kosmetyki Eucerin. Polecamy też formuły pozwalające uporać się z przebarwieniami po trądziku!